นิโรธสมาบัติ

Post Reply
Nadda
Posts: 258
Joined: Tue 05 May 2009 8:20 pm

นิโรธสมาบัติ

Post by Nadda »

ความหมายของนิโรธ หรือ นิโรธสมาบัติสมาบัติ

ตามความหมายของ นิโรธ หรือ นิโรธสมาบัติ นั้น เป็นการเข้าฌานสมาบัติอันสูงสุด เป็นฌานลำดับที่ 9 ดังนี้

1. ปฐมฌาน ฌานที่ 1
2. ทุติยฌาน ฌานที่ 2
3. ตติยฌาน ฌานที่ 3
4. จตุตถฌาน ฌานที่ 4
5. ปัญจมฌาน ฌานที่ 5
6. ฉัฏฐมฌาน ฌานที่ 6
7. สัตตมฌาน ฌานที่ 7
8. อัฎฐมฌาน ฌานที่ 8
9. นิโรธฌาน ฌานที่ 9 หรือนิโรธสมาบัติ

เมื่อเข้าสู่งองค์ฌานลำดับที่ 9 นี้ กายและจิตสังขารจะระงับไป คือแทบไม่มีลมหายใจ ไม่มีความรู้สึกทางกายและทางใจแต่ก็ไม่ใช่ พระนิพพาน สำหรับคุณสมบัติของผู้ที่สามารถเข้า นิโรธสมาบัติ ได้นั้นพระบาลีระบุว่า

ต้องเป็นพระนาคามีและพระอรหันต์ เท่านั้น ต่ำกว่านั้นไม่สามารถเข้าได้
พระบาลีหลายแห่งยังระบุอานิสงส์ของการเข้าฌานสมาบัติไว้อีกว่า

เป็นการพักผ่อนของพระอริยเจ้า สามารถระงับทุกขเวทนาทางกาย ฌานสมาบัตินี้สามารถเข้าได้นานสุดเพียง 7 วัน เพราะร่างกายของคนเราจะอดทน อดกลั้น ไม่ทานอาหาร ไม่หายใจ ไม่รับรู้อะไรเลยนั้นฝืนธรรมชาติได้เพียง 7 วันเท่านั้น และเมื่อพระอริยบุคคลท่านนั้นออกจากฌานสมาบัติแล้ว ก็จะเกิดความหิวขึ้นมา เพราะว่าอดอาหารมาหลายวัน บุคคลผู้ใดได้ไห้อาหารแก่พระอริยบุคคล ผู้แรกออกจากฌานสมาบัติเช่นนี้ จะได้รับอานิสงส์ใหญ่หลวง เทียบเท่าระดับจักรพรรดิสมบัติ มีสวรรค์และพระนิพพานเป็นเบื้องหน้า

นิโรธสมาบัติ คือ การดับสัญญาความจำได้หมายรู้และเวทนาการเสวยอารมณ์ เรียกชื่อเต็มว่าเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ ซึ่ง พระอรหันต์ และ พระนาคามี ที่ได้ ฌานสมาบัติ 8 เท่านั้น
ที่จะสามารถเข้า นิโรธสมาบัติได้ และ กิจนี้เป็นกิจที่พระอริยบุคคลในระดับโสดาบัน และ สกทาคามี/สกิทาคามี มิอาจที่จะกระทำได้
เนื่องจากท่านยังมิอาจละกามราคานุสัย อันเป็นกิเลสอย่างละเอียดอ่อนที่นอนเนื่อง อยู่ในขันธสันดานซึ่งเป็นศตรูตัวฉกาจของการกระทำสมาธิในระดับดังกล่าวจึงมิ อาจเข้านิโรธสมาบัติได้

นิโรธสมาบัติ คือ การเข้าฌานเสวยความสุขอันประเสริฐ ระงับความทุกขเวทนาทางกายเป็นความสุขเหนือโลก คือ โลกุตตระสุขนิพพานของพระนาคามี และ พระอรหันต์ขีณาสพ ทั้งหลาย ผู้ได้สมาบัติ 8 เป็นกำลังของสมถะวิปัสสนาภาวนา สมาบัติ 8 คือ รูปฌาน 4 กับ อรูปฌาน 4

รวมกันเป็น สมาบัติ 8 จุดประสงค์นอกจากความสุขอันประเสริฐ และ ระงับทุกขเวทนาทางกายแล้ว พระอรหันต์ พระนาคามี เข้าสมาบัติ 8 หรือ นิโรธสมาบัติ เพื่อให้โลกคลายความเดือดร้อนวุ่นวายจากภัยอันตรายของ ธรรมชาติ ด้วยการแผ่เมตตาให้ สัตว์ คน ไม่ขัดสนทุกข์ยากทรมานจากกฎของ กรรม

ผู้ใดได้ทำบุญกับพระที่ออกจากนิโรธสมาบัติ จะได้รับผลบุญทันทีทันใด ในวันนั้น คือ ความร่ำรวยทางโลก ปรารถนาสิ่งใดได้ตามแรงอธิษฐาน พระท่านเข้านิโรธสมาบัติและแต่ตามกำหนดของท่านตั้งแต่ 1 ชั่วโมง ถึง 7 วัน เป็นสิ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสรรเสริญเป็นบุคคลที่ควรได้รับความเคารพของ เทวดา และ มนุษย์ การต้อนรับอย่างดียิ่งเป็นเขตแห่งบุญอย่างยอดเยี่ยมของโลก
สัญญาเวทยิตนิโรธ คือ อารมณ์จิตของพระอรหันต์ขั้น ปฏิสัมภิทาญาณ หรือ พระนาคามีระดับ ปฏิสัมภิทาญาณ เท่านั้น ที่มีจิตว่างจากอารมณ์ทุกชนิด โดยจิตไม่ยอมรับรู้อารมณ์อะไรเลย แม้จะเป็น พระอรหันต์ระดับ เตวิชโช หรือ ฉัฬภิญโญ ก็ไม่สามารถทำจิตว่างจากอารมณ์ใด ๆ ได้

นิโรธ สมาบัติ คือ สมาบัติอย่างหนึ่ง จะเข้าสมาบัตินี้ได้ก็ผู้ที่ได้บรรลุเป็น พระนาคามี หรือ พระอรหันต์ที่ชำนาญในสมาบัติทั้ง 8 มาก่อน เท่านั้น บุคคลอื่น ๆ ไม่อาจจะได้สมาบัตินี้ได้ เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า นิโรธสมาบัติ ลักษณะของสมาบัตินี้พิเศษกว่าสมาบัติอื่นๆ คือ สมาบัติอื่น ๆ ยังมีจิตและเจตสิกทำงานอยู่ แม้ในระดับสูง ๆ คือ เนวสัญญานาสัญญายตนะ ก็ยังมีจิตและเจตสิกทำงานแม้จะละเอียดมากก็ตามแต่ในสัญญาเวทยิตนิโรธ (นิโรธสมาบัติ) นั้น จิตและเจตสิกดับไปเลยชั่วคราว ในช่วงเวลาที่กำลังเข้าสมาบัตินี้อยู่ท่านที่กำลังเข้าสมาบัตินี้อยู่จึงมี ร่างนิ่ง ๆ เหมือนก้อนหิน ลมหายใจก็ไม่มี และ มีความมหัศจรรย์มาก คือไม่มีอะไรมาทำอันตรายได้เลย หลังจากออกจากสมาบัติมาแล้ว หากบุคคลอื่นได้บำเพ็ญบุญกุศลกับท่าน เช่น ถวายอาหารให้ท่านแม้สักนิดเดียว ถ้าท่านที่เพิ่งออกจากนิโรธสมาบัตินี้ ได้ฉันภัตตาหารนี้แล้ว อานิสงส์จะส่งผลแก่ผู้ถวายในเวลาไม่เกิน 7 วัน

อ้างอิงจาก เวปสำนักสงฆ์เขาสระบัว
Post Reply