ประวัติ พระยาสุนทร เทพระบำ (สุนทรนัฐ)

Post Reply
Nadda
Posts: 258
Joined: Tue 05 May 2009 8:20 pm

ประวัติ พระยาสุนทร เทพระบำ (สุนทรนัฐ)

Post by Nadda »

ตรวจสอบจากทะเบียนนามสกุลพระราชทานในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวแล้ว มีข้อมูลดังนี้

นามสกุลลำดับที่ ๓๓๐ สุนทรนัฏ (Sundaranat) พระราชทาน หลวงสุนทรเทพระบำ (เปลี่ยน) ครูโขน กรมมหรศพ กับหลวงประสมสังคีต (ป่วน) กรมดนตรี เป็นพี่น้องร่วมบิดามารดากัน วันที่ลงในใบพระราชทานนามสกุล วันที่ ๑๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๖

จากข้อมูลนามสกุลพระราชทานดังกล่าว พระยาสุนทรเทพระบำนั้นมีนามเดิมว่า เปลี่ยน สุนทรนัฏ มีน้องชายคือ พระประสมสังคีต (ป่วน สุนทรนัฏ) ทั้งสองท่านนี้รับราชการในกรมดนตรี ซึ่งเป็นกรมขึ้นกรมมหรสพ อันเป็นส่วนราชการในสังกัดกรมมหาดเล็ก

กรมมหาดเล็กในสมัยรัชกาลที่ ๖ นั้นเป็นกรมใหญ่เทียบเท่ากระทรวงหนึ่ง แต่เป็นส่วนราชการในพระราชสำนักซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงรับผิดชอบงบประมาณในกรมนี้เป็นส่วนพระองค์เช่นเดียวกับราชการในกระทรวงวัง แต่ราชการกระทรวงอื่นๆ นั้นใช้จ่ายเงินจากงบประมาณแผ่นดิน

ในอดีตส่วนราชการนั้นจะเรียกว่ากรมทั้งหมด ไม่ได้แยกเป็นสำนัก ส่วน กอง ฝ่าย แผนก หรือ งานเช่นในปัจจุบัน จึงเรียกกันว่า กรมซ้อนกรม ถ้าอยากจะทราบว่า กรมไหนใหญ่กว่ากรมไหนให้ดูที่ตำแหน่งบังคับบัญชาสูงสุดของกรม ถ้าผู้บังคับบัญชาเป็นอธิบดี แสดงว่ากรมนั้นเป็นกรมใหญ่ที่สุด ถัดลงมาผู้บังคับบัญชาจะเป็นเจ้ากรม ในลำดับนี้ก็ต้องดูที่ชั้นยศและบรรดาศักดิ์ของผู้ดำรงตำแหน่งเจ้ากรมซึ่งแบ่งเป็น เจ้ากรมชั้นเอก โท ตรี

รูปแบบกรมซ้อนกรมนี้ยังมีการใช้ในกองทัพ เช่น กรมสรรพาวุธทหารบก เจ้ากรมเป็นพลโท มีกรมขึ้นการบบังคับบัญชา เช่น กรมวิทยาศาสตร์ทหารบก เจ้ากรมมียศเป็น พลตรี เป็นต้น

ถ้าจะสืบประวัติพระยาสุนทรเทพระบำแล้ว มีสองแหล่งที่น่าจะพอสืบหาทายาทของท่านได้คือ ที่สถาบันนาฏดุริยางค์ กรมศิลปากร หรือ โรงละครแห่งชาติ กับอีกที่ คือ ที่สำนักพระราชวัง โดยเฉพาะที่ฝ่ายพระราชฐานชั้นใน เพราะข้าราชการในสองส่วนราชการนี้ล้วนเป็นผู้ที่ปฏิบัติงานสืบทอดต่อๆ กันมาหลายชั่วคนแล้ว
P-0049.jpg P-0050.jpg
Nadda
Posts: 258
Joined: Tue 05 May 2009 8:20 pm

Re: ประวัติ พระยาสุนทร เทพระบำ (สุนทรนัฐ)

Post by Nadda »

อนุสรณ์งานศพ หลวงสุนทรเทพระบำ (เปลี่ยน)
20170514_112600.jpg
Nadda
Posts: 258
Joined: Tue 05 May 2009 8:20 pm

Re: ประวัติ พระยาสุนทร เทพระบำ (สุนทรนัฐ)

Post by Nadda »

คุณย่าทวด (อาม้า) เป็นเด็กที่วิ่งเล่นในตลาดใกล้กำแพงวัง ด้วยหน้าตาที่น่ารักจึงมีคนมาขอไปอยู่ในวังโดย พระยาสุนทร เทพระบำ รับเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม คุณย่าทวดได้เรียนร้องและฝึกละครตั้งแต่นั้น สมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ท่านทรงโปรดแสดงละคร จึงมีบันไดทางเชื่อมสร้างตรงมาจากห้องบรรทม อีกทั้งอาม้ายังได้รับความไว้วางพระทัยเคยเป็นพระพี่เลี้ยงนอนอยู่ข้างเตียง คอยดูแลเจ้าฟ้าเพชรรัตน์ (พระธิดาของ ร.6) ซึ่งสุขภาพไม่ค่อยดีตั้งแต่เด็ก จน ร.6 เสด็จสวรรคตและมีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง จึงขอออกมาอยู่นอกวังและพบรักแต่งงานตั้งแต่นั้น

คุณย่าทวดได้เสียชีวิตด้วยวัย 96 ปี
P-0053.jpg
Post Reply